Al ruim een kwarteeuw reist Janine Bogaert het land rond als reisagente die collega’s bijspringt als er vervangingen moeten worden gedaan. “De verscheidenheid aan specialisaties is boeiend en verrijkend,” vertelt ze ons tijdens één van haar vervangingen. Maar ook op workshops, webinars en reisbeurzen blijft deze kranige zeventiger actief op zoek naar manieren om haar kennis bij te spijkeren en zo klanten ten dienste te zijn.
Bij het overlopen van kandidaten voor onze reeks Straffe Madammen dook al heel snel de naam van Janine Bogaert, jaargang 1954, op, een van de nestors in de wereld van de Vlaamse reisagenten. “Ik ben weliswaar van Deurle, maar ik woon al meer dan 50 jaar in Gent, doe daar nog alles te voet en met de fiets, daar wil ik niet meer weg hoor,” start ze haar verhaal. Maar verrassing: “Ik heb geen toerismestudies gedaan, ik ben psychiatrisch verpleegster van opleiding. Nu ja, patiënten of klanten, dat is een beetje gelijkaardig hoor: zorgen voor mensen, service, dat zit in dezelfde sfeer, hè”.
Gerard Brackx, Fiesta Reizen en BTF
Maar hoe ben je dan in het toerisme beland? “Op bepaald moment was er een jobadvertentie voor een baliebediende bij Jetair. Van Gent naar Oostende met de trein, dat was goed te doen, dus heb ik het team van Gerard Brackx vervoegd. Dat was de tijd dat Jetair nog kantoor hield boven de garage, dat we daar met 13-14 mensen werkten en dat je vliegtuigstoeltjes verkocht en dat op papier werd genoteerd: ‘Nog 196 stoelen te gaan voor de Malaga’. Ik heb zelfs nog de opstart van Sunjets meegemaakt. Dat was een gedurfde zet, maar los van de commotie: Gerard Brackx en Rudolf Van Moerkerke, dat zijn pioniers van het toerisme in Vlaanderen en dus namen die je mijns inziens moet kennen, niet? Ik weet niet of jonge reisagenten dat nog in hun opleiding meekrijgen, of dat zij dat überhaupt nog weten. Ik vind dat best nuttig en interessant.”
Evenzeer een naam uit de beginjaren van het Vlaamse toerisme: Fiesta Reizen, eertijds opgericht door Guy Rayee (vader van Thierry, vandaag actief bij Silverjet), ook daar heeft Janine een tijdlang gewerkt.
Er duikt een iconische naam op: de vakbeurs BTF. “Daar keek ik sowieso elk jaar naar uit, ook al omdat je dan eindelijk eens mensen in levende lijve kon ontmoeten met wie je al dan niet frequent telefonisch contact had gehad. Weet je dat ik sommige reisagenten aan hun stem kon herkennen?” zegt ze met de glimlach.
Vervangingen
“Maar de jongste kwarteeuw, sinds het faillissement van Sabena in 2001, doe ik vervangingscontracten,” dixit Janine. “De collega’s contacteren mij, ik spring in, voor korte of langere periodes. De agenda loopt snel en goed vol. Uiteraard, ik ben officieel gepensioneerd, ik doe dit dus zeker niet voltijds. Maar ik kom in heel Vlaanderen in kantoren met uiteenlopende specialisaties: cruises hier, busreizen daar, groepen elders. Die afwisseling blijf ik wel heel aangenaam vinden.”
“Meestal doe ik vervangingen bij Avitour. De laatste jaren doe ik in steeds dezelfde kantoren vervangingen en neem ik geen nieuwe klanten aan. Dat is aangenaam: je kent de klanten, je kent het product. En het zijn ook niet te grote kantoren, dat vind ik ook wel belangrijk.”
Veranderde wereld
Het spreekt voor zich dat onze gesprekspartner in haar carrière dingen heeft kunnen doen die vandaag ondenkbaar en/of onmogelijk zijn. Janine Bogaert: “Afghanistan, Irak, Syrië, Libië bijvoorbeeld, Iran ook en het Oeganda van Idi Amin Dada. Terwijl ik pas twaalf jaar geleden in Zuid-Afrika ben geweest. Ik heb heel Azië kunnen doen, India zelfs meermaals en ook de houseboats in Srinagar, Nieuw-Zeeland, de lijst is lang, hoor. Tja, mijn hart bloedt als ik zie wat er soms van die bestemmingen overblijft. En vaak zijn godsdienst en/of dictators oorzaak van die ellende.”
Anderzijds, de Gentse komt echt op dreef als we het bestemmingslijstje verder overlopen: “Ik ben nog op Lesbos geweest toen het bekend stond als hippie-eiland. Ook bestemmingen waar men Nederlands praat of praatte: de Azoren, Indonesië waar mijn gids Kees heette, Sri Lanka waar je in Galle nog Nederlandse straatnamen terugvindt, de ABC-eilanden ook. Zo ben ik in Trinidad op Cuba ooit een wandtapijt uit Oudenaarde tegengekomen!”
Maar haar persoonlijke top oogt toch nog iets anders, zegt ze. “Ik ben in Iran geweest voor en na 1979. Ik herinner mij nog altijd de vrouwen die maar om onze adressen vroegen, die wilden corresponderen. Ik heb nog steeds contact met iemand van daar. Ook Indonesië vind ik nog altijd een fantastische bestemming. Je hebt er gewoon alles: natuur, cultuur, strand. En toch ook Egypte. Ik was als kind al gefascineerd door het antieke Griekenland en het Egypte van de farao’s. Die cultuur, de monumenten, ja, dat is toch wel een bestemming die je moet gezien hebben.”
Het gaat trouwens niet enkel om mensen en monumenten die een bestemming kunnen kleuren, meent Janine. “Ook het exotisch fruit, de wereldmuziek en wereldkeuken maken voor mij integraal deel uit van de reiservaring.”
Zelfkennis en beroepseer
Anderzijds, over Thailand enzo hebben wij nooit iets geleerd, laat ze zich ontvallen. Het is maar een opstapje naar een thema dat haar als reisprofessional nauw aan het hart ligt: het opschroeven van je eigen product- en bestemmingskennis komt niet vanzelf. “Ik heb het bijvoorbeeld altijd belangrijk gevonden om literatuur van de bestemming waar ik naartoe ging ter hand te nemen, denk aan Hella Haase over Indonesië. Net zoals ik soms pas om 1 uur ’s nachts in bed lag na een workshop of vormingsavond waar je thuis kwam met handenvol brochures -nu moet je QR-codes scannen. Maar toch zat ik dan om 7 uur alweer op de trein naar Oostende.”
“Ik heb tijdens de coronaperiode alle webinars gevolgd, net zoals ik andere gelegenheden te baat wil blijven nemen om mijn kennis bij te schroeven. Je moet uiteindelijk zelf zorgen dat je à jour blijft. Want hopen dat je voor die ene studiereis wordt uitgenodigd, dat is ook een moeilijke, niet? Of mensen die stellen dat ze Frankrijk of Duitsland niet kennen, dat klinkt alsof je Europa minderwaardig vindt en je enkel geïnteresseerd bent in exotische bestemmingen?”
Onze nestor vindt het gewoon “een kwestie van beroepseer” en raadt jongere collega’s aan zich zoveel mogelijk bij te scholen, via webinars, infoavonden en opleidingen. “Al moet je natuurlijk de kans krijgen om al die zaken te doen…”
Service
De klant van vandaag is uiteraard ook niet meer dezelfde als uit de beginjaren van het (massa)toerisme, beseft Janine Bogaert. “Ik aanvaard dat. Wij moeten als reisagent misschien nog meer dan vroeger het aanbod uitgebreider voorstellen, het belang van onze service benadrukken. Maar een heleboel klanten heeft alles al vooraf bekeken en zal met een printje dat jij meegeeft thuis zelf die vakantie online boeken,” klinkt het.
Gelukkig zijn er uitzonderingen. “Net misschien omdat ik in kleinere kantoren vervangingen doe en je daar klanten kent, zie ik ook wel al de derde of vierde generatie klanten. Zulke mensen kennen het belang van service en trouw, nog zo’n begrip dat ik heel belangrijk vind.”
Toch maakt het de uitdagingen voor de reisagent er niet minder om. De overdaad aan communicatiekanalen maakt de job zeker niet eenvoudig(er), terwijl het soms ook een kwestie is van interesse wekken of hebben, dixit Janine. “Neem nu roadbooks. Daar vind je soms eens een restaurant in vermeld, maar een actuele tentoonstelling of een boeiend cultureel evenement: weinig of niet. Toen ik ooit in Tokyo was, zagen we een affiche van een optreden van een Gentse tenor. Wij daar naartoe, hè. Of nog: in Bergen/Noorwegen vond tijdens ons bezoek de voorstelling van de Noorse vertaling van werk van Hugo Claus plaats. Ik heb nadien nog op zijn kinderen gebabysit,” luidt het met een kwinkslag. Janine heeft nog meer illustere herinneringen in petto, zo blijkt. “Ik heb na een optreden nog staan keuvelen met Patti Smith, dat was best leuk, en ook Chrissie Hynde (van The Pretenders EB) heb ik ooit ontmoet. Ik heb nog de tijd meegemaakt dat Rock Werchter daags voordien in Torhout neerstreek, dat waren amusante tijden…” (EB)
Foto’s: TLAP & Unsplash
